Συντάκτης: Christine Issel
Αν θέλουμε να έχουμε ένα ενιαίο επάγγελμα πρέπει να επιδιώξουμε τη θέσπιση ενός ενιαίου ορισμού, τον οποίο να προσυπογράφουν οι περισσότεροι ρεφλεξολόγοι. Ένας ορισμός από το Σωματείο Ρεφλεξολόγων των Η.Π.Α. (RAA) πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ευρύς, ούτως ώστε να συμφωνεί με αυτόν όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός ρεφλεξολόγων, χωρίς όμως να είναι τόσο γενικός που να μην έχει νόημα. Ωστόσο, για να δημιουργηθεί ένας καθολικός ορισμός πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη κάποια θέματα.
1. Με τις καλύτερες προθέσεις, πολλοί ρεφλεξολόγοι θέλουν να βάλουν όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες σε έναν ορισμό. Πολλοί συγχέουν τον ορισμό (που ορίζει τη λέξη, ή την έννοια της λέξης Ρεφλεξολογία) με ένα πεδίο εφαρμογής (σε πιο σημείο του σώματος εργαζόμαστε), με τη θεωρία (πώς θεωρείται ότι λειτουργεί), την εφαρμογή τεχνικών (τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται και πώς εφαρμόζονται), με την ιστορία ή την προέλευση της, τα αποτελέσματα ή τα οφέλη της (πώς μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους). Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες και άλλοι επαγγελματίες δεν ενδιαφέρονται για το πώς είναι η Ρεφλεξολογία ή για το ότι αρέσει στους πελάτες μας.
2. Δεν υπάρχει ένας ορισμός που να λειτουργεί σε κάθε περίπτωση. Η νομική και νομοθετική γλώσσα είναι διαφορετική από αυτή που χρησιμοποιεί το ευρύ κοινό, που με τη σειρά της είναι διαφορετική από αυτή που χρησιμοποιούν οι ρεφλεξολόγοι μεταξύ τους, που και αυτή είναι διαφορετική από τον ορισμό που χρησιμοποιούν άλλα επαγγέλματα για να μας προσδιορίσουν, που πάλι είναι διαφορετικός από τη χρήση που γίνεται στον ασφαλιστικό τομέα, κλπ.
3. Ίσως μια λύση θα ήταν μια φράση στην οποία να μπορεί να δεσμευτεί η πλειοψηφία και να προστίθεται μια δεύτερη φράση, που θα υπαγορεύεται από την περίσταση στην οποία θα χρησιμοποιείται. Στο πλαίσιο της αναζήτηση ενός ορισμού, μπορούμε να αναρωτηθούμε ποια είναι τα μοναδικά χαρακτηριστικά της Ρεφλεξολογίας που την διαφοροποιούν από άλλες μεθόδους. Δυο μοναδικά χαρακτηριστικά είναι:
1) ένας Αντανακλαστικός Χάρτης του σώματος, με τον οποίο ερχόμαστε σε επαφή και
2) τεχνικές αφής που αφορούν αποκλειστικά στη Ρεφλεξολογία.
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτές τι έννοιες.
1) Ένας Αντανακλαστικός Χάρτης με τον οποίο ερχόμαστε σε επαφή. Αν εξαιρέσουμε το χάρτη, θα μπορούσε να είναι:
α) Μασάζ ή άλλες μέθοδοι εργασίας στο σώμα
β) Μεσημβρινοί και Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική, συμπεριλαμβανομένης της πιεσοθεραπείας σε βελονιστικά σημεία (acupressure)
γ) κάθε απαλή, θωπευτική και/ή ενεργειακή τεχνική όπως το Ρέικι
δ) άλλα συστήματα που εστιάζουν στα πόδια, στα χέρια ή στα αυτιά αλλά που δεν βασίζονται σε χάρτη, όπως το Polarity.
2. Τεχνικές αφής που αφορούν αποκλειστικά στη Ρεφλεξολογία. Αν εξαιρέσουμε τις ειδικές τεχνικές αφής, θα μπορούσε να είναι:
α) Μασάζ ή τριβές στα πόδια
β) Διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση
γ) Φυσικοθεραπεία ή αισθητηριακή διέγερση των χεριών και ποδιών
δ) Ωτοθεραπεία – ιατρική χρήση εργαλείων, διάγνωση και θεραπεία μέσω των ώτων
ε) Βελονισμός
στ) Ρεφλεξογνωσία (Reflexognosy)
ζ) Διατάσεις PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation – Ιδιοδεκτική Νευρομυϊκή Διευκόλυνση)
η) Κινητοποίηση των αρθρώσεων του άκρου πόδα και της άκρας χείρας
θ) Postural Integration των χεριών και των ποδιών
ι) Polarity
κ) και άλλοι ειδικοί τρόποι αγγίγματος των ποδιών, των χεριών και των ώτων.
ΑΡΧΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ RAA
Ο αρχικός ορισμός της Ρεφλεξολογίας από το RAA ήταν ο εξής:
Η Ρεφλεξολογία είναι μια επιστήμη βασισμένη στην παραδοχή ότι υπάρχουν ζώνες και αντανακλαστικές περιοχές στα χέρια και στα πόδια που αντιστοιχούν σε όλους τους αδένες, τα όργανα, τα μέρη και συστήματα του οργανισμού. Η φυσική πράξη της εξάσκησης πίεσης σε αυτές τις αντανακλαστικές περιοχές, χρησιμοποιώντας τεχνικές αντίχειρα, δακτύλων και άκρας χείρας, έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του στρες η οποία προάγει φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα.
Ωστόσο, ένας καλύτερος ορισμός που διαχωρίζει την ρεφλεξολογία από την πιεσοθεραπεία είναι:
Ρεφλεξολογία ονομάζεται η εφαρμογή ειδικών πιέσεων με τα χέρια, τους αντίχειρες και τους δακτύλους του ασκούντος σε έναν αντανακλαστικό χάρτη που προσομοιάζει το ανθρώπινο σώμα και που θεωρείται ότι υπάρχει στα ‘άκρα’.
Αυτός ο ορισμός αφαιρεί την περιγραφή των τεχνικών (που στην ουσία δεν είναι σημαντικές σε ό,τι αφορά τον νόμο) και περιγράφει κυρίως τη θεωρητική βάση. Επίσης απομακρύνεται από το μασάζ αλλά αφήνει περιθώριο στους ρεφλεξολόγους που θέλουν να εργαστούν από το γόνατο και κάτω, συγχρόνως δεν αναφέρεται άμεσα στα αυτιά, αλλιώς αντί για τα ‘άκρα’ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι όροι στα πόδια, στα χέρια και έξω ώτα.
Ο πιο πρόσφατος ορισμός που υιοθετήθηκε από το RAA (8/5/2003) είναι:
Η Ρεφλεξολογία είναι η συστηματική, δια χειρών διέγερση των αντανακλαστικών χαρτών που υπάρχουν στα πόδια, στα χέρια και στα έξω ώτα και που προσομοιάζουν το σχήμα του ανθρώπινου σώματος.
Στη συνέχεια παρατίθενται άλλοι ορισμοί που χρησιμοποιούνται στο χώρο, καθώς και νομικοί ορισμοί που έχουν χρησιμοποιηθεί σε νόμους.
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΙΑΣ (ARCB)
Ο πρώτος ορισμός του ARCB:
Η ρεφλεξολογία άκρου πόδα και άκρας χείρας είναι μια επιστημονική τέχνη που βασίζεται στην παραδοχή ότι υπάρχουν ζώνες και αντανακλαστικές περιοχές στα πόδια και στα χέρια και που αντιστοιχούν σε όλα τα μέρη του σώματος. Η φυσική πράξη της εξάσκησης πίεσης σε αυτές τις αντανακλαστικές περιοχές, χρησιμοποιώντας τεχνικές αντίχειρα, δακτύλων και άκρας χείρας, έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του στρες η οποία προάγει μια φυσιολογική αλλαγή στο σώμα.
Για να εξαιρεθεί η ρεφλεξολογία στη Βόρεια Καρολίνα ο ορισμός έπρεπε να αφορά σε πρακτική που αποσκοπεί στο να επηρεάσει το ανθρώπινο ενεργειακό πεδίο. Με αυτό κατά νου, το ARCB συνέταξε τον ακόλουθο ορισμό της Ρεφλεξολογίας το 2001:
Η Ρεφλεξολογία είναι μια ολιστική μέθοδος που βασίζεται στην ενέργεια και που δρα μέσω της ενέργειας του νευρικού, ηλεκτρικού, χημικού και μαγνητικού συστήματος του σώματος. Χρησιμοποιεί δια χειρών τεχνικές, μοναδικές στη ρεφλεξολογία. Αυτές οι τεχνικές εφαρμόζονται σε αντανακλαστικούς χάρτες που προσομοιάζουν το ανθρώπινο σώμα και θεωρείται ότι υπάρχουν στα πόδια και στα χέρια. (Σημείωση: Εδώ αναφέρονται μόνο τα χέρια και τα πόδια καθώς χρησιμοποιούνται πιο συχνά.)
Ο ορισμός του ARCB που εστάλη τον Σεπτέμβριο του 2003 στην Alternative Link (την ασφαλιστική εταιρεία που αναπτύσσει τους ασφαλιστικούς κωδικούς χρέωσης ―τους λεγόμενους εναλλακτικούς κωδικούς χρέωσης [alternative billing codes]― για τις εναλλακτικές θεραπείες και μέσω των οποίων θα μπορούν οι ρεφλεξολόγοι και άλλοι να χρεώνουν για τις υπηρεσίες τους), ήταν ο εξής:
Η Ρεφλεξολογία είναι μια ολιστική ειδικότητα όπου εφαρμόζονται δια χειρών εναλλασσόμενες και σταθερές πιέσεις στα πόδια, στα χέρια και στα αυτιά, με στόχο την διέγερση φυσιολογικών αλλαγών στο σώμα, μέσω αντανακλαστικών και νευρικού συστήματος.
Όπως βλέπουμε δεν υπάρχει ένας ορισμός που να λειτουργεί σε όλες τις περιπτώσεις αλλά λόγω της πολυδιάστατης επίδρασης της Ρεφλεξολογίας όλοι ισχύουν σε ό,τι αφορά την περιγραφή της εργασίας μας.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΙΑ (ACARET)
Η Ρεφλεξολογία είναι μια δια χειρών τεχνική σε συγκεκριμένα αντανακλαστικά σε συγκεκριμένες ζώνες εντός βασικών μικρόκοσμων του σώματος (δηλ. πόδια, χέρια, και αυτιά). Αυτό επιφέρει ψυχολογική και φυσιολογική ομαλοποίηση του σώματος συνολικά.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΙΑΣ
Β. Ντακότα – Νόμος για τη Ρεφλεξολογία (Κεφ. 43-49-01)
Ρεφλεξολογία είναι η εφαρμογή ειδικών πιέσεων με το χέρι, τον αντίχειρα και τα δάχτυλα του ασκούντος, σε αντανακλαστικά σημεία στα πόδια του πελάτη, στα χέρια ή στα αυτιά, χρησιμοποιώντας εναλλασσόμενη πίεση, και τεχνικές όπως βηματισμός αντίχειρα, βηματισμός δακτύλων, άγκιστρο, και περιστροφικές κινήσεις σε αντανακλαστικό σημείο.
Τενεσί – Νόμος για τη Ρεφλεξολογία (Κεφάλαιο 63-30-102.6)
Ρεφλεξολογία είναι η εφαρμογή ειδικών πιέσεων σε αντανακλαστικά σημεία, αποκλειστικά στα πόδια και στα χέρια.
Χέντερσον, Δημοτικός Κώδικας για της Ρεφλεξολογία της Πολιτείας της Νεβάδα (4.06.1926) (Μοιάζει πολύ με τον ορισμό που χρησιμοποιείται στο διάταγμα του Λας Βέγκας, Κλαρκ Κάουντι.)
Ρεφλεξολογία είναι η εφαρμογή ειδικών πιέσεων με το χέρι, τον αντίχειρα και τα δάχτυλα του ασκούντος σε αντανακλαστικά σημεία, στα χέρια, στα πόδια ή στα αυτιά του πελάτη, χρησιμοποιώντας εναλλασσόμενη πίεση και τεχνικές όπως βηματισμός αντίχειρα, βηματισμός δακτύλων, άγκιστρο και περιστροφικές κινήσεις σε αντανακλαστικό.
ΟΡΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΕΞΑΙΡΟΥΝ ΤΗ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΠΕΡΙ ΜΑΛΑΞΗΣ (ΜΑΣΑΖ)
Ακολουθούν νομικοί ορισμοί της Ρεφλεξολογίας που έχουν επιτυχώς χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο του νομοθετικού έργου και που δείχνουν ότι η Ρεφλεξολογία είναι διαφορετική από τη Μάλαξη και ως εκ τούτου εξαιρείται από τον Νόμο περί Μάλαξης.
Εξαίρεση από τον Νόμο της Πολιτείας του Μέιν (Κεφάλαιο 403-14307.2)
Το παρόν κεφάλαιο δεν ισχύει σε ό,τι αφορά δραστηριότητες και υπηρεσίες ατόμων που εξασκούν άλλες μορφές εργασίας σε ιστό (tissue work), άσχετες με το μασάζ, όπως η ρεφλεξολογία…, εφ’ όσον οι εν λόγω ασκούντες δεν χρησιμοποιούν τον όρο “χειρομαλάκτης”, εκτός και αν επιλέξουν να πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κεφαλαίου.
Εξαίρεση από το Διάταγμα περί Μάλαξης της Ουάσινγκτον D.C.
Ο χειρισμός στο μαλακό ιστό αποκλειστικά στα πόδια και στα χέρια δεν θεωρείται μασάζ.
Εξαίρεση από τον Νόμο περί Μάλαξης της Πολιτείας του Μιζούρι
Αν η πράξη περιορίζεται στα χέρια, στα πόδια ή στα αυτιά, εξαιρείται.
Εξαίρεση από τον Νόμο περί Μάλαξης της Πολιτείας του Νέου Μεξικού
Για τους σκοπούς του παρόντος κεφαλαίου, η πρακτική της ρεφλεξολογίας περιορίζεται στα χέρια, τα πόδια και το έξω αυτί. Οι υπηρεσίες που παρέχονται από όσους περιορίζουν την πρακτική τους στη ρεφλεξολογία δεν ορίζονται ή υπονοούνται ως θεραπεία μασάζ.
Εξαίρεση από τον Νόμο περί Μάλαξης του Ιλλινόι
Οι ασκούντες άλλων μορφών εργασίας στο σώμα (body work) που περιορίζουν το χειρισμό των μαλακών ιστών στα πόδια, τα χέρια και τα αυτιά, και οι οποίες δεν προϋποθέτουν χειρισμούς σε γυμνό σώμα, όπως η ρεφλεξολογία, εξαιρούνται από την παρούσα Πράξη.
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Το 2000 στη Β. Καρολίνα και την Μέριλαντ η Ρεφλεξολογία εξαιρέθηκε όταν ορίστηκε ως έχουσα ενεργειακή βάση, δηλαδή που λειτουργεί στο ενεργειακό πεδίο του ανθρώπου.
Εξαίρεση από τον Νόμο περί Μάλαξης του Μέριλαντ
Η εφαρμογή τεχνικών όπου ο δέκτης είναι πλήρως ενδεδυμένος και που επιδρούν στο ενεργειακό πεδίο του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένης της ρεφλεξολογίας αλλά χωρίς να περιορίζεται σε αυτή…
Εξαίρεση από τον Νόμο περί Μάλαξης του Μέριλαντ
Ένας άλλος ορισμός που χρησιμοποιείται σε νομοθετικά κείμενα θέσεων
Ρεφλεξολογία είναι η εφαρμογή πίεσης μέσω εξειδικευμένων τεχνικών με τους αντίχειρες και τα δάχτυλα στα πόδια και στα χέρια με στόχο την εξισορρόπηση του οργανισμού, προάγοντας με αυτό τον τρόπο την ευημερία.
ΙΑΤΡΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ
Υπάρχουν τόσοι ορισμοί που εξηγούν τη ρεφλεξολογία όσοι υπάρχουν και ρεφλεξολόγοι. Ο όρος αρχικά είχε ιατρικό ορισμό. Ο Edwin Boring γράφει στο βιβλίο του A History of Experimental Psychology (Μια Ιστορία της Πειραματικής Ψυχολογίας) ότι ο Ρώσος V.M. Bekterev (1857-1927) χρησιμοποιούσε τον όρο “αντικειμενική ψυχολογία” για να προσδιορίσει το έργο του αλλά αργότερα, το 1917, επινόησε τον όρο “ρεφλεξολογία” για να εξηγήσει το έργο του στο πεδίο της ψυχολογίας. Ως εκ τούτου, αν κάποιος συμβουλευτεί ένα ιατρικό λεξικό θα δει ότι η λέξη είναι ρωσικής προέλευσης και σημαίνει τη μελέτη της συμπεριφοράς ως αποτελούμενη από αντανακλαστικά. Ακολουθεί μια σειρά από ορισμούς από ιατρικά λεξικά.
Ρεφλεξολογία: 1. Η ανάλυση της κινητικής συμπεριφοράς από πλευράς απλών και σύνθετων αντανακλαστικών. 2. Η μελέτη των νευροφυσιολογικών μηχανισμών των αντανακλαστικών σε γενικές γραμμές… International Dictionary of Medicine and Biology, 1986.
Ρεφλεξολογία: Η επιστήμη ή μελέτη των αντανακλαστικών… Stedman’s Medical Dictionary, 1930.
Ρεφλεξολογία: 1. Η μελέτη και ερμηνεία της συμπεριφοράς από πλευράς απλών και σύνθετων αντανακλαστικών. 2. Οποιοδήποτε από τα διάφορα συστήματα μη επιβεβαιωμένης αποτελεσματικότητας, που θεωρείται από τους υποστηρικτές τους ότι συμβάλλουν στην αποκατάσταση ή προαγωγή της υγείας μέσω χειρισμών σε μέρη του σώματος, κυρίως στα χέρια και στα πόδια… Webster’s Medical Desk Dictionary, 1986.
Ρεφλεξολογία: 1. Σύστημα μάλαξης συγκεκριμένων περιοχών του ποδιού, και ενίοτε του χεριού με σκοπό την προαγωγή της ίασης, την ανακούφιση από το στρες κλπ. σε άλλα σημεία του σώματος. 2. Από ιατρικής άποψης, η μελέτη των αντανακλαστικών κινήσεων και διαδικασιών… Random House Dictionary, 1987.
Ρεφλεξοθεραπεία: Θεραπευτικό αποτέλεσμα που επιτυγχάνεται από την διέγερση ή τον ερεθισμό σε απόσταση από την περιοχή που αντιμετωπίζεται… International Dictionary of Medicine and Biology, 1986.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΛΛΩΝ ΟΡΙΣΜΩΝ
Από τον ιστότοπο της Αμερικανικής Ακαδημίας Ρεφλεξολογίας (American Academy of Reflexology):
Ρεφλεξολογία είναι η μελέτη, επιστήμη και τέχνη εφαρμογής αγγίγματος, με τεχνικές που είναι μοναδικές στη ρεφλεξολογία, στα πόδια, τα χέρια και τα έξω ώτα, όπου σύμφωνα με τη θεωρία, υπάρχουν χάρτες πίεσης που προσομοιάζουν το ανθρώπινο σώμα. Δουλεύοντας σε αυτούς τους ρεφλεξολογικούς χάρτες του σώματος, τα άτομα αναφέρουν ότι νιώθουν καλύτερα σε όλο το σώμα.
Διεθνές Ινστιτούτο Ρεφλεξολογίας (International Institute of Reflexology):
Η Ρεφλεξολογία είναι μια επιστήμη που αφορά στην αρχή ότι υπάρχουν αντανακλαστικά στα πόδια και στα χέρια που αντιστοιχούν σε όλους τους αδένες, τα όργανα και μέρη του σώματος. Η ρεφλεξολογία είναι μια αποκλειστική μέθοδος χρήσης του αντίχειρα και των δακτύλων σε αυτές τις αντανακλαστικές περιοχές.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Σε αυτή τη λίστα θα μπορούσαν να προστεθούν ορισμοί που βρέθηκαν μετά από ανασκόπηση 50+ βιβλίων ρεφλεξολογίας, αλλά ήδη υπάρχουν αρκετοί ορισμοί σε αυτό τον κατάλογο. Βλέπουμε ότι δεν υπάρχει ένας μοναδικός ορισμός που να λειτουργεί σε κάθε περίπτωση, παρ’ όλα αυτά, λόγω της πολυεπίπεδης επίδρασης της ρεφλεξολογίας όλοι περιγράφουν σωστά την εργασία μας. Ο απλουστευτικός ορισμός του RAA ότι η Ρεφλεξολογία είναι η συστηματική, δια χειρών διέγερση των αντανακλαστικών χαρτών που υπάρχουν στα πόδια, στα χέρια και στα έξω ώτα και που προσομοιάζουν το ανθρώπινο σώμα, επιτρέπει στο άτομο να προσθέσει μια δεύτερη φράση της επιλογής του για να καθοριστεί περαιτέρω η Ρεφλεξολογία.
Εκπονήθηκε από την Christine Issel
για το Reflexology Association of America
Μάιος 2003
Το άρθρο αποτελεί μετάφραση του πρωτότυπου και δημοσιεύεται κατόπιν ευγενικής αδείας της συγγραφέως.
Πρωτότυπο άρθρο: http://reflexology-usa.org/information/downloads-online-resources/defining-reflexology/